[ Pobierz całość w formacie PDF ]
kom, %7łydom, chrześcijanom, buddystom Celem naszym jest popierać zgo-
dę, dobrą wolę i pokój wszechwiatowy".15
Jak pisali inni rotarianie: "Moralność rotariańska nie zna narodowości
ani religii i nie należy do żadnej partii. Jest zadziwiająca i stoicko
neutralna
w najszerszym tego słowa znaczeniu i w najbardziej dobroczynnym znacze-
niu" (Herman Dons,1927 r.).
"Rotary cieszy się kompletną i i absolutną autonomią jako program, jako
myśl i jako ezyn, poza i ponad więzami wszystkimi, nie ma też żadnych
uprzedzeń religijnych, politycznych, bądz żadnych. Tej autonomii naszej
jesteśmy i pozostaniemy zazdrosnymi stróżami (adwokat Rahaletti).
13 L. Chajn. dz. cyt., s. 503; A. de Lassus, Masoneria - intrygująca
tajemniczoE, wyd. Ruch
na Rzecz Rodziny i Szkoły, bmw i r., s.137.
14 B. Chełmifiski, Masoneria w Polsce wspbtczesnej, Warszawa 1936, s.116 -120;
R. Gład-
kowski, Adveniat regnum tuum, wyd. 966, Toronto 1990, s. 93.
15 J. de Boistel Rotary - Club a Masoneria, Katowice 1936, s. 37.
16 B. Chełmifiski, dz. cvt., s.121. Por. G. L. Seidler, L. S. Kolka, Rotarians
in Changing World,
Dialogue and Humanism nr 2 - 3 R.1993o Pienvszy Zwiatowy Kongres Uniwersalizmu
Warszawa 15 - 20 sierpień 1993, Program sekeji: "Kluby Rotarv -
uniwersalistyczna etyłca
w praktyce", s. 20 - 23.
146
O związkach Rotary Club z masonerią właściwą świadezy wiele faktów i
konkretnych wypowiedzi, w tym również rotarian. Słownik masoneru (Dic-
tionnaire universal de la franć - maconnerie, ed. du Prisme,1974) podaje, że
założyciel Rotary Club, P. Harris, był amerykańskim masonem. Podobna
informacja dotyczy Homera W. Wooda, założyciela drugiego Rotary w San
Francisco, oraz Ulyssesa Fabre'a, jednego z najbardziej aktywnych francu-
skich rotarian, który przez pewien czas był przywódcą we francuskim Rotary.
"Rocznik Wielkiego Wschodu Francji" (R.1976, nr 1) podaje listę 93 bractw
masońskich, pomiędzy którymi jest także Rotary.17
Jeden z przywódców Rotary stwierdził na publicznym zebraniu, że po-
między Rotary a masonerią istnieją podstawowe punkty styczności, a maso-
nów nazwał "starszymi braćmi rotarian". Nie jest także znany ani jeden
wypadek wystąpienia rotarian np. w obronie katolików prześladowanych w
Rosji Sowieekiej lub w Meksyku, albo też wystąpienia rotarian przeciw
masonerii. Oficjalnie rotarianie określali swój stosunek do masonerii jako
"życzliwie neutralny". O łączności Rotary z masonerią świadezą także przy-
padki zapraszania masonów na zebrania rotarian.18
W Polsee pierwszy Rotary Club ukonstytuował się w Warszawie dopiero
17 II 1931 r. Inejatywa jego założenia wyszła od byłego prezydenta miasta inż.
Piotra Drzewieckiego, wówezas prczesa Państwowego Komitetu Normaliza-
cyjnego, inż. barona Józefa Dangela, dyrektora Banku Handlowego, oraz
prof. geografii ekonomicznej Szkoły Głównej Handlowej, Jerzego Lotha,
prczesa Zboru Ewangelicko-Augsburskiego i senatora Ludwika Józefa
Everta.ly
Pierwszy polski Rotary Club otrzymał numer kolejny 3427. W połowie
1939 r. warszawski klub liczył 79 członków, a jego prczesem był inż. Drzewie-
cki. Następne kluby powstawały: w Aodzi (zał. w 1933 r., nr 3622, założyciele:
Oskar Gross, Karol Bajer, Bolesław Fichna), Krakowie (1933, nr 3660, Odo
Bujwid, Andrzej Lankosz, dr Stanisław Stein), Katowicach (1934, nr 3702,
Kazimierz Zienkiewicz, red. Jan Kowalezyk, Antoni Bogucki, Jerzy Pobóg-
Krasnodębski, inż. Witold Sągajłło, Karol Gaszek), Gdyni (1934, nr 3722,
inż. Julian Rummel, Henryk Chudziński, red. Leon Godlewski), Bielsku
(1935, nr 3756, ppłk Artur de Jan Manoward, Stefan Chojecki, Teofil Ada-
mecki), Lwowie (1935, nr 3899, dr Władysław Byrka, M. Jasiński, St. Schaet-
zel), Bydgoszczy (1935, Stanisław Esden Tempski, dr Władysław Hordyński,
inż. St. Zawadzki), Pabianicach (1938, dr Witold Eichler, Leszek Sokoło-
17 A. de Lassus dz. cyt. s.138 -139.
18 B. Chetmiński, dz. cyt., s. 121 -123. E. Osmańczyk twierdzi, że rotarianie
działają w
"formach zpożyczonych od masoneru". Por. E. Osmaficzyk Encyklopedia Spraw
Między-
narodowych i ONZ, Warszawa 1986 s. 462, hasło: Rotary International.
19 L. Hass Zasady... dz. cyt. s. 87. Pienvsze placbwki Rotary powstały w
Europie
Zrodkovo-Wschodniej w Pradze, już wiosną 1924 r. Por. L. Hass, Ambieje..., dz.
cyt., s. 310
-311.
147
wski, Władysław Jasiński). Ponadto istniały komitety klubowe w Zakopa-
nem, Aucku, Tomaszowie Mazowieckim, Lublinie i Drohobyczu. Aącznie w
połowie 1939 r. Rotary liczyło w Polsce 229 członków.
W 1936 r. tzw. Rada Dyrektorów Międzynarodowego Rotazy nadała
polskiej organizacji rotariańskiej uprawnienia samodzielnego okręgu (tzw.
dystrykt), który został oznaczony numerem 85. Od 1 I 1937 r. polski dystrykt
wydawał własny kwartalnik pt. "Rotary w Polsce", którego redaktorem był
Kazimierz Zienkiewicz.
Stanowisko Kościoła w sprawie Rotary nie było jednolite. Przedstawicie-
le duchowieństwa niejednokrotnie byli członkami Rotary, np. rektor Akade-
mii Katolickiej w Paryżu msg. Henri - Maria Alfredus Beaudrillart (1859 -
1942), biskup Audolant George Blois, biskup Marsylii Maurice Dubourg, bp
Nicei - Paul Remond i inni. Członkiem rotarian był także bratanek papieża
Piusa XI, inż. Franco Ratti, kierujący przebudową Watykanu. Wielu jednak
duchownych było zdecydowanymi przeciwnikami Rotary. Kardynał Petrusy
Salros Segura, abp Toledo, w liśeie pasterskim z 23 I 1929 r. , ostrzegał
katolików przed wstępowaniem do Rotaty. Podobne stanowisko zajął abp
Bordeaux, kardynał Andrieu, w liście z dnia 15 VI 1929 r. Konfereneja
biskupów holenderskich, w ogłoszonej dnia 12 VII 193l) r. deklaracji, zali-
czyła Rotary do stowarzyszeń, "od których winien odsunąć się świat katoli-
cki".
Problem rozstrzygnęła dopiero Zwięta Kongregacja Konsystorska. Na
zapytanie kilku biskupów, czy ordynariusze mogą pozwolić księżom należeE
do Rotary i uczęszczać na jego zebrania, w numerze 2 "Acta Apostolicae
Sedis" z dnia 6 II 1929 r. ukazała się decyzja: "Non expedire" (Nie wypada
tego czynić). W publikacjach katolickich, które ukazały się po ogłószeniu
decyzji Kongregacji, wskazywano na fakt, że przemysłowo-handlowe cele
Rotary są jedynie pozorami maskująeymi istotne i właśeiwe cele, pomiędzy
którymi są cele moralne. W "kodeksie moralnym" Rotary dopatrywano się
mieszaniny utylitaryzmu z etyką czysto naturalną, w której pominięte zostały
podstawy nadprzyrodzone, religijne. Liezne były również głosy mówiące o
[ Pobierz całość w formacie PDF ]