[ Pobierz całość w formacie PDF ]
mu podać przykładowe wyrażenie, w którym słowo to zwykle się
pojawia. Spróbujcie wymyślić jakąś historyjkę, w której
obowiązkowo wystąpi cały zestaw słów. Będzie przy tym na pewno
sporo śmiechu.
Gdy wyjaśniasz dzieciom nowe wyrazy, nie podawaj tylko suchej
definicji, ale podaj jakiś szerszy kontekst, przykłady wzięte z życia.
Powiedz też od czego pochodzi to słowo (jeśli da się to określić)
i jakie są jego przeciwieństwa.
Na przykład słowo egoizm pochodzi od słowa ego znaczącego ja
i oznacza skupienie się na sobie samym, na własnych tylko
potrzebach, oznacza skąpstwo i brak wrażliwości na los innych.
Podaj prosty przykład z życia dziecka jeśli Michaś nie podzieli się
z rodzeństwem cukierkami, których dużą paczkę dostał na urodziny,
to jest to zachowanie egoistyczne, a człowiek, który tak postępuje
nazywany jest egoistą. W ten sposób dziecko poznaje całą rodzinę
słów i wzrasta w nim świadomość tego, jak powstają nowe słowa.
Jest to również dobra okazja, by zapoznać dziecko z pojęciem
altruizm , które jest przeciwieństwem egoizmu. Być może na tym
etapie nie zapamięta jeszcze tego trudnego słowa, ale będzie to dobra
cegiełka w budowaniu jego świadomości językowej.
Baw się jak najczęściej w różne zabawy słowne:
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Jolanta Gajda
Inteligencja Twojego Dziecka - fragment - kliknij po więcej
% str. 59
Jolanta Gajda
pokazując różne odcienia znaczeniowe (pies, pieseczek, psisko,
psiak każde z tych słów ma nieco inny odcień znaczeniowy)
porównując wyrazy, szukając ich synonimów (synonimy: wyrazy
o podobnym znaczeniu, np. dom chata, budynek, mieszkanie)
i antonimów (przeciwieństwa: skąpy hojny, oszczędny
rozrzutny)
budując rodziny wyrazów (kwiat, kwietnik, kwiecisty, ukwiecony)
wyszukując homonimy (wyrazy o tym samym brzmieniu, ale
różnym znaczeniu, np. zamek jako budowla i jako zamek
błyskawiczny w kurtce), znajdując różne zastosowania słów
w różnych dziedzinach (myszka zwierzątko lub przyrząd
potrzebny do pracy przy komputerze)
porównując nowe słowa z już znanymi, odszukując podobieństwa
i różnice.
To wszystko ułatwi dziecku ich przyswajanie, rozumienie
i umiejętność ich zastosowania w praktyce.
By dziecko rozwijało się językowo, konieczne jest ograniczenie zajęć
niesprzyjających rozwojowi języka, takich jak niektóre gry
komputerowe i programy telewizyjne. Telewizja daje dzieciom
wiedzę o świecie i kulturze, w której żyją, ale oglądanie telewizji
może okazać się szkodliwe, jeżeli pochłania wszystkie wolne godziny
dziecka. Prowadzone badania wykazują, że hałas z odbiorników
telewizyjnych nieustannie rozbrzmiewający w tle, kiedy
przebywamy w domu, może opóznić rozwój mowy
u małych dzieci.
Warto poczynić pewne zabiegi, by czas spędzony przed telewizorem
nie był czasem straconym. Aby dziecko odniosło korzyść z oglądania
telewizji można:
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Jolanta Gajda
Inteligencja Twojego Dziecka - fragment - kliknij po więcej
% str. 60
Jolanta Gajda
poprosić dziecko, by uzasadniło, dlaczego chce obejrzeć wybrany
program,
przedyskutować z dzieckiem to, co obejrzało,
sprawdzić rozumienie niektórych trudniejszych słów,
pozwolić dziecku ocenić obejrzany program i uzasadnić swoje
zdanie,
pomóc dzieciom oddzielić to, co rzeczywiste od tego, co
wyimaginowane (prawdę od fikcji),
zapytać dziecko, jaki ciąg dalszy przewiduje (jeśli ogląda film
obyczajowy) lub czego się dowiedziało, czy też co jeszcze chciałoby
wiedzieć o tygrysie (jeżeli ogląda film dokumentalny o dzikich
kotach),
przeanalizować z dzieckiem reklamy, wychwycić gry słowne,
narzędzia stosowane przez autorów reklam i ich cel.
Takie rozmowy nie tylko przyczynią się do rozwoju języka u Twojego
malucha, ale także Ty dowiesz się czegoś więcej o swoim dziecku,
a ono czegoś więcej dowie się od Ciebie o otaczającym go świecie.
Pamiętaj: ZANURZENIE W JZYKU to jest klucz do rozwoju
inteligencji językowej. Pozwalaj swojemu malcowi spokojnie
doświadczać języka, ćwiczyć, uczyć się i rozwijać.
Reguły językowe
Kiedy dzieci robią błędy w zakresie słownictwa, gramatyki czy
wymowy, ważniejsze jest wzmacnianie właściwych elementów niż
poprawianie błędnych części całości.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Jolanta Gajda
Inteligencja Twojego Dziecka - fragment - kliknij po więcej
% str. 61
Jolanta Gajda
Tam dużo autów!
Tak, tam jest dużo aut. A z tyłu stoją jeszcze ciężarówki!
Tym, czego potrzebują dzieci, żeby wyzwolić proces rozumienia
języka, jest doświadczenie. Na podstawie doświadczeń mogą
dochodzić same do reguł językowych, które stają się
nieuświadomioną częścią ich wiedzy i kompetencji językowej.
'To jest jeden wuk.
To są dwa ...... (dziecko dokończy wuki , mimo że nie zna tego
słowa, ale zna reguły gramatyczne)
Jeżeli zupełnie pozbawimy dziecko doświadczeń rozmawiania
z innymi ludzmi, nigdy nie nauczy się mówić. Przykładem są
poruszające przypadki dzieci, które zostały uwięzione w piwnicy czy
jakimś innym pomieszczeniu i pozbawiono ich kontaktu z resztą
społeczeństwa na wiele lat (na pewno natknąłeś się na takie
koszmarne historie w prasie czy telewizji). Dzieci te - odnalezione po
długim czasie miały nikłe szanse, by choć w części dogonić
w rozwoju swoich rówieśników.
Będziesz często świadkiem tego, jak Twój maluch stosuje reguły
językowe, ale w niewłaściwych miejscach. Takie błędy pokazują, że
dziecko potrafi reguły te rozpoznawać i stosować w praktyce. Potrafi
wyciągać wnioski. Dlatego nie koryguj bezpośrednio takich błędów,
ale sam oczywiście używaj form prawidłowych. Powtórz po prostu
zdanie dziecka, stosując formę poprawną bez zbędnego pouczania
czy krytykowania.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]